Holding spółek w Polsce

Holding jest to zrzeszona grupa niezależnych prawnie podmiotów gospodarczych, z których to jeden przejmuje rolę wyraźnie dominującą, a reszta natomiast bezpośrednio mu podlega. Zarządzanie i kierowanie przez organizację dominującą, odbywa się poprzez sprawowanie kontroli nad zależnościami finansowymi oraz personalnymi pozostałych spółek. Zjawisko holdingu, zatem, w prostej linii opiera się na kumulacji kapitału.

Przejmowanie innych firm odbywa się przede wszystkim w obszarze powiązań branżowych. Dopiero w późniejszym okresie wkracza na zupełnie inne gałęzie gospodarki. Zdarza się, że z grupy podmiotów wyodrębniony zostaje jeden, jako przedsiębiorstwo matka, któremu nadaje się niezależność prawną, pozostawiając jednocześnie powiązania ekonomiczne z filiami.

W Polsce zaobserwować możemy kilka różnych rodzajów modeli powiązań stosowanych w grupach kapitałowych. Jednym z nich jest schemat oparty na modelu drzewa, który może być dowolnie rozwijany. Jest tak wtedy, gdy spółka matka jest właścicielem większej części udziałów swoich córek (filii), a te zaś z kolei, posiadają większościowe pakiety akcji, w podmiotach znajdujących się na najniższym szczeblu w całej strukturze.

Mówimy tutaj o organizacji, która niewątpliwie cechuje się dużą stabilnością, trwałością struktur dzięki przemyślanym zależnościom, a także o wyraźnie zaznaczonej hierarchii.

Wszystkie podmioty wchodzące w skład holdingu (przedsiębiorstwo matka i firmy córki), muszą posiadać niezależną osobowość prawną.

Niedopuszczalną jest sytuacja, w której holding nie utożsamia się z innymi podmiotami w strukturze, akceptując jedynie firmę matkę. Wynika to z tego, że w polskim prawie strukturę zwaną holdingiem tworzyć mogą, co najmniej dwa podmioty, zwane dalej podmiotem kontrolującym oraz podmiotem kontrolowanym.

Holding w Polsce sklasyfikować możemy na podstawie wielu różnych kryteriów. Według kryterium branżowo-obszarowego wyróżnić możemy:

  • holding horyzontalny – wyróżnia działanie w obszarze tej samej dziedziny,
  • holding wertykalny – jednoczący firmy według schematu powiązań gospodarczych,
  • holding diagonalny – zrzeszający zupełnie niepowiązane ze sobą gałęzie gospodarki,

Inne kryterium, którego specyfiką jest działanie o zasięgu terytorialnym, charakteryzuje:

  • holding krajowy – firma matka funkcjonuje wyłącznie na terenie danego kraju,
  • holding zagraniczny – utworzony w kraju, lecz funkcjonujący po za jego granicami,

holding międzynarodowy – tworzone z reguły przez duże podmioty, działające na obszarze co najmniej trzech krajów.