Jak działa mechanizm odwróconego obciążenia VAT?

W 2017 roku w życie wchodzi wiele zmian w zakresie szeroko pojętych podatków. Jedną z ważniejszych jest wprowadzenie tzn. odwróconego obciążenia podatkiem od towarów i usług, zwanego w skrócie VAT. Nowe przepisy dotyczyć będą usług podwykonawców budowlanych. Ministerstwo Finansów przedstawiło już projekt, z którego wynika, iż odwrócony VAT (sytuacja, w której za płatność podatku odpowiada nabywca, a nie sprzedawca) będzie obejmować wybrane rodzaje usług budowlanych. Uwaga! Należy podkreślić, iż mechanizm ten będzie miał zastosowanie wyłącznie wtedy, gdy zarówno usługodawca jak i usługobiorca będą podatnikami czynnymi VAT.

Projekt ustawy o zmianie ustawo o podatku od towarów i usług został zaprezentowany w dniu 22 września 2016 roku przez Ministerstwo Finansów i wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2017 roku. nowelizacja wprowadzi wiele dodatkowych rozwiązań, których celem będzie przede wszystkim poprawa ściągalności (zwane dalej pakietem rozwiązań uszczelniających). Zmiany te dotyczyć będą przede wszystkim samej ustawy VAT, aczkolwiek poprawki naniesione zostaną także w Kodeksie karnym skarbowym i Ordynacji podatkowej. Ministerstwo Finansów podkreśla, że celem wprowadzanych zmian jest zniwelowanie oszustw oraz nadużyć w zakresie podatku VAT ze szczególnym uwzględnieniem wyłudzeń podatku, a także unikania opodatkowania przy transakcjach, których przedmiotem są usługi/towary szczególnie podatne na te oszustwa, a także poprawa funkcjonowania istniejących już instrumentów prawnych zwalczających te nadużycia.

Aby zrozumieć zmiany, jakie wprowadza nowelizacja należy przyjrzeć się im z bliska.

1. 1.Mechanizm odwróconego obciążenia VAT

O odwróconym obciążeniu VAT mówią przepisy UE (dyrektywa 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.). Zgodnie z unijnym prawem, obowiązek rozliczania podatku przeniesiony został z dostawcy na nabywcę. Osobą zobowiązaną do zapłaty VAT nie jest zatem podatnik dokonujący dostawy towarów bądź świadczenia usług, a ich nabywca. Polska po raz pierwszy skorzystała z niniejszych przepisów w 2011 roku w odniesieniu do obrotu złomem oraz uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych – nowelizacją ustawy o VAT z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332). W 2011 wprowadzony został także do przepisów ustawy VAT załącznik nr 11, zawierający katalog towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia, opisanych za pomocą kodów PKWiU. Z czasem katalog ten uległ rozszerzeniu.

1. 2.Złoto, srebro, biżuteria oraz procesory

Nowelizacja, która wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2017 roku rozszerza wspomniany katalog o nowe towaru. Modyfikacji ulega zatem załącznik nr 11 do ustawy o VAT. W nowym roku do towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia dołączą: złoto, srebro, biżuteria oraz procesory. Dokładniej rzecz ujmując wygląda to tak:

- srebro – nieobrobione plastycznie, w postaci półproduktu, w postaci proszku;

- złoto – nieobrobione plastycznie, w postaci półproduktu, w postaci proszku, o próbie mniejszej niż 325 tysięcznych;

- biżuteria – biżuteria, jej części, pozostałe wyroby jubilerskie, części pozostałych wyrobów jubilerskich – ze złota o próbie mniejszej niż 325 tysięcznych i srebra bądź platerowane metalem szlachetnym części biżuterii i części pozostałych wyrobów jubilerskich ze złota o ww. próbie i srebra – niewykończone/niekompletne wyroby jubilerskie i wyraźne części biżuterii;

- procesory – prawdopodobnie z limitem kwotowym w wysokości 20 000 zł, po przekroczeniu którego transakcje objęte będą mechanizmem odwróconego obciążenia – podobnie jak w przypadku niektórych towarów z działu elektroniki np. komputerów przenośnych oraz konsol do gier.

1. 3.Niektóre usługi budowlane

Projekt przewiduje także objęcie mechanizmem odwróconego obciążenia niektóre usługo związane z rynkiem budowlanym, ale tylko gdy spełnione są warunki:

1. 1.Usługodawcą jest podatnik, zgodnie z art. 15 ustawy o VAT, którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku zgodnie z art. 113 ust. 1 i 9;
2. 2.Usługobiorcą jest podatnik, zgodnie z art. 15 ustawy o VAT, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Przepisy o odwrotnym obciążeniu dotyczyć będą usługodawców, którzy świadczą usługi jako podwykonawca. Zmiany: